Η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί σήμερα το δυναμικότερα αναπτυσσόμενο κλάδο ζωικής παραγωγής προϊόντων διατροφής. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης από το 1970 ανέρχεται στο 8,8%, όταν για τη συλλεκτική αλιεία ο αντίστοιχος μέσος ρυθμός αύξησης είναι μόλις 1,2%, ενώ για την κτηνοτροφία και πτηνοτροφία είναι 2,8%.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων (FAO) και της Παγκόσμιας Τράπεζας μέχρι το 2030 πάνω από το 65% των αλιευτικών προϊόντων θα προέρχεται από την υδατοκαλλιέργεια. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλιευμάτων κυμάνθηκε στα 19 κιλά και αυτό χάρη στην προσφορά προϊόντων υδατοκαλλιέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο πως η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση κυμαίνεται ανάλογα με την οικονομική ανάπτυξη της κάθε περιοχής από 7 κιλά στις υποανάπτυκτες περιοχές μέχρι 28 κιλά στις πλέον ανεπτυγμένες.
Όσον αφορά στην απασχόληση, η υδατοκαλλιέργεια είναι μια παραγωγική δραστηριότητα με σημαντικές κοινωνικοοικονομικές προεκτάσεις, στηρίζοντας την οικονομική και κοινωνική συνοχή ολόκληρων περιφερειών, ιδίως στην Ασία. Σύμφωνα με τον FAO στην υδατοκαλλιέργεια απασχολούνται άμεσα 19 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Αξίζει να σημειωθεί πως το 95% των θέσεων εργασίας στην υδατοκαλλιέργεια είναι στην Ασία και το υπόλοιπο 5% στις Λατινική Αμερική & Καραϊβική, Αφρική, Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ωκεανία.
Η αύξηση της παραγωγής είναι η γενικότερη τάση που επικρατεί σε όλες τις ηπείρους με μόνη εξαίρεση την Ωκεανία. Ωστόσο παραμένει η άνιση κατανομή της δραστηριότητας αφού στις χώρες της Ασίας παράγεται το 92 % της παγκόσμιας παραγωγής (97,56 εκ. τόνοι) με τις Κίνα, Ινδονησία και Ινδία να βρίσκονται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση παράγεται το 2,8 % της παγκόσμιας παραγωγής (2,98 εκ, τόνοι) με κύρια εικόνα την σχεδόν σταθερή παραγωγή από το 2000 και την θεαματική αύξηση των εισαγωγών από τρίτες χώρες με ανταγωνιστικά προϊόντα χαμηλότερου κόστους. Ενδεικτικά το 68% της κατανάλωσης θαλασσινών είναι εισαγόμενο και μόλις το 10% προέρχεται από υδατοκαλλιέργειες.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία εκτιμάται ότι το 63% της εγχώριας παραγωγής αλιευτικών προϊόντων προήλθε από την υδατοκαλλιέργεια και το υπόλοιπο 37% από τη συλλεκτική αλιεία.
Τα ψάρια και τα παρασκευάσματα αυτών αποτελούν έναν από τους πλέον εξωστρεφείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας συμβάλλοντας θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας καθώς υπερβαίνουν τις αντίστοιχες εισαγωγές. Αναφέρεται ότι περίπου το 78% της παραγωγής εξάγεται, ενώ το υπόλοιπο 22% πωλείται στην εγχώρια αγορά.
Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ), το 2016 η ελληνική τσιπούρα και λαβράκι εξήχθησαν σε 32 χώρες παγκοσμίως. Η μεγαλύτερη αγορά για ελληνικά προϊόντα είναι η ΕΕ, καθώς πάνω από το 90% των εξαγωγών πωλούνται εκεί και ένα μικρό ποσοστό εξάγεται στη Βόρεια Αμερική και άλλες χώρες.
Όσον αφορά στο διεθνές περιβάλλον, ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες εξακολουθεί να γίνεται όλο και πιο έντονος, ιδίως από την Τουρκία η οποία αυξάνει διαρκώς την παραγωγή της, με αποτέλεσμα το 2016 να καταγραφεί η μεγαλύτερη διαφορά στην τιμή πώλησης μεταξύ των ελληνικών και των τουρκικών προϊόντων, ιδίως στην τσιπούρα.
Είναι συνεπώς σημαντικό να υπάρξει μια οργανωμένη και ανοιχτή ταυτόχρονα θεσμοθετημένη διαδικασία ανταλλαγής θέσεων απόψεων και εμπειριών εντός και εκτός Ελλάδας. Να υπάρξει διάλογος και να εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα, να κατατεθούν προτάσεις και να δημιουργηθεί η δυναμική την οποία χρειάζεται ο ταχύτατα αναπτυσσόμενος κλάδος στο δημόσιο χώρο. Κάτι που θα ενισχύσει αποτελεσματικά τις προωθητικές ενέργειες, τα αιτήματα και τη συνολική θέση του κλάδου.
Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ) και του Διεθνούς Οργανισμού General Fisheries Commission for Mediterranean.
Πηγές:
• Σύνδεσμος Ελληνικών Ιχθυοκαλλιεργειών, Ετήσια Έκθεση – Ελληνική Ιχθυοκαλλιέργεια 2017
• Food and Agriculture Organization (FAO), 2016. The state of world fisheries and aquaculture
• Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), 2016. Έκθεση Εμπορίας των ειδών Υδατοκαλλιέργειας που παράγονται στην Ελλάδα.)